Wat is creativiteit?
De ontdekking van iets nieuws in een nieuwe context.
De ontdekking van een nieuwe betekenis in een oude context.
Hoe creativiteit werkt: soms zit je vast, muurvast.
Dat vastzitten is essentieel. De frustraties,
de blokkades dat zijn tekenen voor je hersenen om het op een andere manier te gaan proberen. Bob Dylan schreef zijn beste werk nadat hij had geroepen dat hij de popmuziek zou verlaten.
Archimedes ging in bad, in plaats van te blijven prutsen met weegschalen.
Overdreven focussen op problemen al dan niet met behulp van concentratieverhogers, werkt contraproductief. Maar het tegenovergestelde blijkt ook op te gaan: tegenover de ontspannen Archimedes staat b.v Jack Kouriac, die zijn boek "On the road" in een drie
weken durende amfetamineroes schreef.
En tegenover de artistiek geblokkeerde Dylan, kun je Keith Richards zetten, die het Stonesnummer ' Satisfaction' in zijn slaap bedacht.
Er zijn dus verschillende, zelfs tegenstrijdige
manieren om creatief te zijn. Vaak komen buitenstaanders met nieuwe ideeën, omdat ze niet worden gehinderd door een teveel aan kennis. Anderen hebben die kennis en contacten weer wel nodig om tot bijzondere ideeën te komen.
De macht
der gewoonte gaat overalle dingen die je doet zonder erbij na te denken. Als een gewoonte eenmaal is ontstaan spelen de hersenen nauwelijks meer een rol bij beslissingen op dat terrein.
De automatische piloot is meestal een zegen. Je zou
gek worden als je nog elke dag bewust moest nadenken over de plaats van letters op het toetsenbord. Jammer genoeg leidt hetzelfde mechanisme ook tot slechte gewoonten. Roken. Gokken. Te veel eten.
Crisis; alleen als het echt nodig is zijn we bereid
te veranderen.
Een andere aanpak gaat uit van een crisis, en het bijkomende gevoel dat een verandering noodzakelijk is. Ruimtevaartorganisatie Nasa probeerde al jaren de veiligheidsprocedures te verbeteren, maar dat lukte pas echt na de ramp met de Challenger
in 1986.
Als wetenschappers hebben ontdekt hoe gewoonten werken, hebben ze dan ook een recept om dit snel te veranderen? Voor gewone mensen begint het afscheidnemen van slechte gewoonten met het herkennen dat het gewoonten zijn.
Er is een
behoefte, er is het gedrag, er is een beloning. Door uit te zoeken waar je precies behoefte aan hebt, kun je het gedrag aanpassen.
Wilskracht vergt brandstof en herstel: je bent minder wilskrachtig bij een lage bloedsuikerspiegel of slaapgebrek. De
een is bovendien sterker dan de ander- maar ook mentale gewichtsheffers moeten trainen. Dat kun je doen met kleine wilskrachtdingetjes, zoals altijd rechtop zitten, niet meer godverrere.
Succesvolle mensen gebruiken hun wilskracht niet om een crisis
te doorstaan, maar om gewoonten aan te leren die voorkomen dat ze in een crisis belanden.